- Katılım
- 15 May 2025
- Mesajlar
- 1,878
- Tepkime puanı
- 377
- IFGT Puan
- 78
Akdeniz Bölgesinin Yöresel Kıyafetleri
Akdeniz bölgesi Türkiye’nin en güzel yörelerinden bir tanesidir. Özellikle sahil kıyısında olması ve sıcak ikliminden dolayı yerli ve yabancı olmak üzere oldukça turist çeker. Adını güneyindeki denizden alan Akdeniz Bölgesi, kuzey batıda Ege Bölgesi, kuzeyde İç Anadolu Bölgesi, kuzeydoğuda Doğu Anadolu Bölgesi ve doğuda Güneydoğu Anadolu Bölgesi ile komşudur. Antalya, Adana ve Mersin gibi illeri olan güzel bölgemizin yöresel kıyafetleri de oldukça popülerdir.
Antalya;
Antalya'da erkek giyiminde, başta, kırmızı veya bordo keçeden fes yer almaktadır. Fesin üzerine renkli, uçları püsküllü poşu sarılmaktadır.
Sırtta hakim yakalı, önü kapalı “göynek" ya da "mintan” dediğimiz giysi bulunmaktadır. Bu giysi önü düğmeli “camadan” adlı iç yeleği ile giyilmektedir. Açık mavi renkte, bel hizasında uzun kollu cepken ise yörede “kebe” ismi ile anılmaktadır.
Keçi kılından dokunan “çarşır-çakşır” adlı içi astarlı, ayak bileğine kadar uzanan şalvar; şalvarın üstüne sarılan kuşak ve dize kadar çorap ile erkek giysisi tamamlanmaktadır.
Antalya erkeklerinin ayaklarında çarık, yemeni ya da siyah kundura bulunur. Aksesuar olarak ise siyah deriden bir tür kuşak olan silahlık, işlemeli mendillerin içine konulduğu yağlık, azık torbası olarak kullanılan heybe; köstekli saat, tabaka, oyalı kısımları kuşaktan sarkıtılan mendil kullanılmaktadır.
Kadınları, üç etek- uzun bir cebeni andıran; kadife, ipek, çitari veya kutnu kumaşlardan oluşan üç eteğin önü açıktır; belden itibaren etek kısmı üç parçadan oluşur. Maraş işi, sim sırma işleme ve oyalar ile süslenen üç eteğin öndeki iki parçası bele bağlanır. Bele bazen tek taraflı üçgen sallama yapılarak şal kuşak bağlanır. Bazen de telkâri gümüş işçiliği ile yapılmış ön tarafta, gümüşten tokası bulunan gümüş kemer takılmaktadır.
Üç etek içine genellikle basmadan ya da ipekten yapılmış ağı geniş şalvar; canfır ve melas kumaştan yarım yakalı, bağrı açık yaka ağzına; bağır (göğüs) kısmı pullu veya oyalarla süslenmiş içlik (göynek) ya da içliğin kumaşından yine yaka ve göğsü iğne-pullu, oyalı; omuz genişliğinde, yakası açık, kolları ve arkası olmayan, hakim yakalı tek parçalı bağırtlak(boyunluk-sütlük-göğüslük) giyilir. Üç etek üzerine; kollu, üzeri sırmalı, "fermene" diye adlandırılan kısa yelek de kullanılmaktadır.
Bindallı
Bindallı, Yörük kızlarının düğünlerinde giydikleri gelinliklerdir. Evlendikten sonra katıldıkları tüm düğünlerde de kullanılmaktadır. Genellikle koyu kırmızı, mor, lacivert gibi koyu renk kadife ve atlas kumaş üzerine sırma, sim, altın tel ve benzer materyal kullanarak; çeşitli tekniklerle serpme dal, yaprak, çiçek vs. motifler işlenmiş tek parça, önü kapalı kıyafettir.
Başlar
Üç etek ve bindallılarda başta fes, tepelikli olarak kullanılır. Fes üzerine beyaz, oyalı, pullu yazmalar bağlanır. Pullu ve oyalı örtülerin yanında yeşil, sarı, beyaz, kırmızı renkte yemeniler örtülür. Bu renkler Yörüklerin Orta Asya’dan beri geleneksel renkleridir. Örtenin bekar, nişanlı veya evli olduğunu anlatabilecek niteliktedir.
Yörük kadınları; çiçekler, bitki tohumları, boncuklar, pul, düğmeler, deniz kabukları, renk renk iplikler, yün parçaları, püsküller, at kılları, madeni parçalar ve kanatlı hayvan tüyleri gibi çok çeşitli malzemeleri süslemede kullanır.
Fesin uç kısmına "alınlık" denilen bir sıra altın veya "vurgun" denilen gümüş gerdanlık biçimindeki takılar takılır. Alınlık ya da vurgunun olmadığı hallerde, fes üzerine altın veya gümüş paralar takılır.
Saçlar, saçlara yapılan örgüler, örgülerin miktarı, kâküller ve zülüfler ile baş süslemeleri ve süsleme şekilleri, kadınların evli ya da bekar olduğunu gösterir.
Başa örtüler, örtülerin kenarlarına yapılan oyalar bile örtüyü örtenin bekar, nişanlı veya evli olduğunu anlatabilecek niteliktedir.
Ayağa Giyilenler
Ayakta, işlemeli yün çorap ve dolamalı çarık bulunur. Zaman zaman çarığın yerini mest almaktadır.
Adana;
Adana köylerinde ki kadınlar, geniş ağlı siyah bir şalvar, güdük denilen pamuklu bir hırka giyer, renkli boncuk ve ipliklerle işlenmiş yazma kullanırlar.
Erkekler de tıpkı kadınlarınkine benzer siyah şalvarın üzerine yakasız bir mintan giyer. Toroslar’da yaşayan türkmen kadınları başlarına takke veya terlik denen bir fes geçirir; fesin etrafına çavdar sapından yapılma süsler, pullar, boncuklar takılır. Fesin üzerine yazma veya yağlık örtülür, çekme çekilir.
Ton dedikleri şalvar, köynek dedikleri gömlek, üç etekli entari, işlemeli yün çorap, kırmızı pabuç veya çizme kadın giyimini tamamlar. Buna karşılık, abanı sarılmış fes, zibin veya içlik denen gömlek, renkli kuşak ve karayemeni den meydana gelen erkek giyimine bugün artık rastlayamazsınız.
Mersin;
Mersin'de Kadınlar başına dokuma kumaştan veya keçe’den yapılmış fes giyerler. Ön tarafı gök boncuklar ve altın pullarla süslüdür. Fesin alt kısmına alınlık dikilir veya bağlanır. Süslü ve altınlıdır. Kadının evli, bekar veya dul olduğu buradaki altınlardan anlaşılabilir. Gelinlerde sıra altınlar vardır. Genç kızlarda oyalar yer alır.Yaşlılarda ise altın dizileri olabileceği gibi gümüş dizilere de yer verilebilir. Fesin üstüne oyalı yazma örtülür.
İç Giyim: Çiğ iplikten, culfallık denilen dokuma tezgahında iç göyneği dokunur. Bej, krem veya beyaz renkte olur. Yaka kısmı göğüse kadar açık ve düğmelidir. Yaka kısmının kenarları “yanış”larla (nakış) işlenmiştir. Boyu diz üzerine gelecek şekildedir. Belden dize kadar olan kısım çeşitli desende ve renkte yanışlarla işlenmiştir.
Üç Etek Meydani: Altıparmak ve Kemha denilen kumaşlardan yapılır. Uzun kolludur. Üçetek adı, bu giysinin belden aşağı olan kısmının 3 parçadan oluşmasından kaynaklanır. İç göyneğinin üstüne giyilir. Trablus (Darabulus) Kuşak Deniz yoluyla ve Göksu Irmağı vasıtasıyla bölgeye ticaret malı getirip götüren Arap, Beyrut ve Trabluslu tüccarlar tarafından getirilmiştir. İpek böcekçiliği sayesinde bölge kültürü üslubu içerisinde günlük yaşama geçirilmiştir. Renkli ipekten dokunur, uçları püsküllüdür ve üç eteğin üzerine bele bağlanır. Bağcak Keçi kılından yapılmış değişik renkteki ipliklerden örülür. Uç kısımları püsküllü ve boncuklarla süslüdür. Bele darabulus kuşağın üzerine, sarılarak uçları arka kısma sarkıtılır.
Cepken (Salta): Kadife üzerine renkli sim işlemelidir. Önü açık ve kısadır, uzun kolludur.
Çorap: Kuzu yününden ağaç millerle örülür, genellikle beyaz ve krem renklidir, desenli olanlar da kullanılır. Edik Üstü sığır derisi altı köseledir. Tamamen el işçiliği ile yapılır. Genellikle kırmızı ve sarı renktedir.
(Alıntı)