ALİ KEMAL (gazeteci, yazar)
GAZETECİ ve yazar, (asıl adı Ali Rıza), 1867 yılında İstanbul'da doğdu. Balmumcu esnafı kethüdası Çankırı'lı Ahmed Efendi'nin oğlu. Tahsilini İstanbul, Paris ve Cenevre'de yaptı. Miras işleri için İstanbul'a dönünce, siyasî faaliyetleri sebebiyle Halep'e sürüldü (1889).
Halep idadîsinde fransızca ve edebiyat dersleri okuttu. Tekrar Avrupa'ya gitti (1894). "İkdam" gazetesine Paris'den yazdığı edebî ve tarihî makalelerle tanındı. Brüksel elçiliği 2. kâtipliğinde, Mısır'da bazı prenslerin çiftlik kâhyalığında bulundu.
2. Meşrutiyet'ten sonra İstanbul'a döndü. "Hürriyet ve İtilâf" partisine girdi. "İkdam" gazetesine siyasî yazılar yazdı. "İttihat ve Terakki" partisine muhalefet etti. "Peyam" adlı günlük siyasî bir gazete çıkardı. Gazete sonraları; "Peyam-ı Edebî", "Peyam-ı Sabah Edebî Nüshası" ve "Peyam-ı Sabah" adlarıyla yayınlandı.
Damat Ferid Paşa kabinesinde; Maarif ve Dahiliye nazırlıklarında bulundu (1919). Gazetesini Mihran Efendi'nin "Sabah" gazetesiyle birleştirerek "Peyam-ı Sabah"ın başyazarı ve sorumlu müdürü oldu.
Mütareke yıllarında, Anadolu'daki "İstiklâl Mücadelesi" aleyhine şiddetli yazılar yazdı. Bir gün Nureddin Paşa'nın adamları tarafından İzmit'e götürüldü ve orada halk tarafından linç edildi (kasım 1922).
Tarih ve edebiyat üzerine makale, tercüme ve kitapları vardır. "Peyam" gazetesinin ilâveleriyle devrin edebiyatına hizmet etti. Rıza Tevfik, Hüseyin Daniş, Ahmed Refik, Yahya Kemal, Yakup Kadri gibi yazarlar bu gazetede toplandılar. Yazdığı şiirlerde Muallim Naci'yi üstad tanırdı. Romanları basit ve acemicedir.
Eserleri : "Sorbonne Dârülfünunda Edebiyat-ı Hakikîye Dersleri (1898)", "İki Hemşire (1899)", "Paris Musahebeleri (1899)", "Mesele-i Şarkiye Medhal (1900)", "Yıldız Hatırât-ı Elîmesi (1910)", "Cevabımız (1911)", "Bir Safha-i Şebab (1913)", "Bir Safha-i Tarih (1913)", "Çölde Bir Sergüzeşt (1913)", "Fetret (1913)", "Rical-i İhtilâl; Condorcet, Saint-Just, Danton, Robespierre (1913)", "İlm-i Ahlâk (1914)", "Müverrih mi, Şâir mi? (1917)", "Tarih-i Siyasî (1918)".
Ali Kemal, hatıratını "Ömrüm" adıyla, "Peyam-ı Edebî" ilâvesinde yazmıştır (1914).
GAZETECİ ve yazar, (asıl adı Ali Rıza), 1867 yılında İstanbul'da doğdu. Balmumcu esnafı kethüdası Çankırı'lı Ahmed Efendi'nin oğlu. Tahsilini İstanbul, Paris ve Cenevre'de yaptı. Miras işleri için İstanbul'a dönünce, siyasî faaliyetleri sebebiyle Halep'e sürüldü (1889).
Halep idadîsinde fransızca ve edebiyat dersleri okuttu. Tekrar Avrupa'ya gitti (1894). "İkdam" gazetesine Paris'den yazdığı edebî ve tarihî makalelerle tanındı. Brüksel elçiliği 2. kâtipliğinde, Mısır'da bazı prenslerin çiftlik kâhyalığında bulundu.
2. Meşrutiyet'ten sonra İstanbul'a döndü. "Hürriyet ve İtilâf" partisine girdi. "İkdam" gazetesine siyasî yazılar yazdı. "İttihat ve Terakki" partisine muhalefet etti. "Peyam" adlı günlük siyasî bir gazete çıkardı. Gazete sonraları; "Peyam-ı Edebî", "Peyam-ı Sabah Edebî Nüshası" ve "Peyam-ı Sabah" adlarıyla yayınlandı.
Damat Ferid Paşa kabinesinde; Maarif ve Dahiliye nazırlıklarında bulundu (1919). Gazetesini Mihran Efendi'nin "Sabah" gazetesiyle birleştirerek "Peyam-ı Sabah"ın başyazarı ve sorumlu müdürü oldu.
Mütareke yıllarında, Anadolu'daki "İstiklâl Mücadelesi" aleyhine şiddetli yazılar yazdı. Bir gün Nureddin Paşa'nın adamları tarafından İzmit'e götürüldü ve orada halk tarafından linç edildi (kasım 1922).
Tarih ve edebiyat üzerine makale, tercüme ve kitapları vardır. "Peyam" gazetesinin ilâveleriyle devrin edebiyatına hizmet etti. Rıza Tevfik, Hüseyin Daniş, Ahmed Refik, Yahya Kemal, Yakup Kadri gibi yazarlar bu gazetede toplandılar. Yazdığı şiirlerde Muallim Naci'yi üstad tanırdı. Romanları basit ve acemicedir.
Eserleri : "Sorbonne Dârülfünunda Edebiyat-ı Hakikîye Dersleri (1898)", "İki Hemşire (1899)", "Paris Musahebeleri (1899)", "Mesele-i Şarkiye Medhal (1900)", "Yıldız Hatırât-ı Elîmesi (1910)", "Cevabımız (1911)", "Bir Safha-i Şebab (1913)", "Bir Safha-i Tarih (1913)", "Çölde Bir Sergüzeşt (1913)", "Fetret (1913)", "Rical-i İhtilâl; Condorcet, Saint-Just, Danton, Robespierre (1913)", "İlm-i Ahlâk (1914)", "Müverrih mi, Şâir mi? (1917)", "Tarih-i Siyasî (1918)".
Ali Kemal, hatıratını "Ömrüm" adıyla, "Peyam-ı Edebî" ilâvesinde yazmıştır (1914).