Allah'ın sıfatları
Cenab-ı Hakk'ın sıfatları, umumîyetle 'zatî ve subûtî' olmak üzere iki grupta ele alınmıştır. Şimdi bunları kısaca ele alalım.
ZATÎ SIFATLAR:
Sadece O'nun zatına mahsus olup, yaratıklarından herhangi birisine verilmesi caiz ve mümkün olmayan şu altı sıfattır.
1. Vücûd: Allah'ın, kendisine has bir varlığa sahip olması. O'nun (c.c.) varlığı, kendindendir. Varlığının zıddı olan yokluk, O'nun için söz konusu değildir.
2. Kıdem: Varlığının başlangıcının olmaması. Ne kadar geriye gidilirse gidilsin, O'nun var olmadığı bir an yoktur.
3. Beka: Allah'ın varlığının sonunun olmaması. Ne kadar ileriye gidilirse gidilsin, O'nun olmayacağı bir an düşünülemez.
4. Muhâlefetün li'l-Havadis: Allah'ın, sonradan olmuş varlıkların hiçbirisine hiçbir şekilde benzememesi. O'nun zatı, hatırımıza ve zihnimize gelen her bir şeyin ötesindedir.
5. Vahdaniyet: Allah'ın zatında, sıfatlarında ve fiillerinde tek olması, eşinin, benzerinin bulunmaması.
6. Kıyam bi-nefsihi: Varlığının kendinden olması. O'nun varlığına sebep olan başka bir varlık, başka bir irade ve kudret yoktur. Varlığı, zatının gereğidir.
SUBUTÎ SIFATLAR:
Benzerleri sınırlı ve vasıtalı olarak insanlara verilmiş olsa da, Allah'ın kendisine has olan bu sıfatları sınırsızdır ve herhangi bir vasıtaya muhtaç değildir. Bunlar sekiz tanedir.
1. Hayat: Allah'ın kendisine has bir hayata sahip olması, ölümsüz olması.
2. İlim: Allah'ın, olmuş, olan ve olacak her şeyi bilmesi.
3. Semi': Cenab-ı Hakk'ın, gizli, aşikâr her şeyi işitmesi.
4. Basar: Yüce Yaratıcı'nın, her şeyi görmesi. Hiçbir şeyin O'ndan gizli kalmaması.
5. İrade: Allah'ın, dilediği her şeyi dilediği gibi yapması.
6. Kudret: Sonsuz ve sınırsız güç sahibi olması.
7. Kelâm: Allah'ın, kelâm sahibi konuşan bir Varlık olması.
8. Tekvin: Allah'ın, yok olanı, yokluktan varlığa çıkarması, yaratması. Ehl-i Sünnet'in Eş'arîye kolu, bu sıfatı, 'kudret' sıfatı içinde mütalâa edip ayrıca zikretmez.
