Kwisatz Haderach
IFGT Genel Sorumlu
- Katılım
- 10 Mar 2024
- Mesajlar
- 86
- Tepkime puanı
- 22
- IFGT Puan
- 8
İnternet denince akla artık WhatsApp, Discord, Telegram gibi uygulamalar geliyor. Ama bundan çok önce, 1988’de, bir Fin programcı Jarkko Oikarinen “Internet Relay Chat” yani kısaca IRC’yi geliştirdi. O dönem için bu, internet üzerinde toplu sohbet etmenin en popüler yolu haline geldi.
Bugün belki biraz nostaljik bir sistem gibi görünse de, IRC aslında hâlâ birçok topluluk tarafından kullanılıyor. Hadi birlikte biraz geçmişe yolculuk yapalım.
IRC, basitçe söylemek gerekirse, metin tabanlı bir sohbet protokolü. Yani uygulamayı açıyorsun, bir sunucuya bağlanıyorsun ve kanallar denilen sohbet odalarına girip insanlarla konuşuyorsun.
Kanalların isimleri genelde “#” ile başlar:
Aynı zamanda özel mesaj atabilir, kullanıcı adını değiştirebilir, hatta küçük komutlarla ortamı yönetebilirsin. Örneğin:
Kısaca, IRC tamamen komutlarla işleyen bir sohbet dünyası.
Biraz eski moda görünse de IRC’nin kendine has güzellikleri var:
Özellikle 90’larda ve 2000’lerin başında IRC, internet kullanıcılarının buluşma noktasıydı. O dönem mIRC programını açıp sabahlara kadar sohbet edenleri bilirsin belki.
Tabii ki günümüzde IRC’nin bazı sıkıntıları var:
Kısacası, IRC biraz “eski toprak”.
Artık herkes Discord veya Telegram kullanıyor olsa da, IRC hâlâ özgür yazılım toplulukları arasında yaşıyor. Örneğin, Linux geliştiricileri, BSD toplulukları veya Python gibi açık kaynak projeler, hâlâ resmi destek kanallarını IRC’de tutuyor.
Yani modern mesajlaşma uygulamalarının arkasındaki ilham kaynağı aslında IRC’den geliyor diyebiliriz.
IRC, internetin nostaljik köşelerinden biri. Belki bugünün kullanıcıları için “eski” görünüyor ama hâlâ sadık bir kitlesi var. Eğer internette biraz nostalji yaşamak ya da teknik topluluklarla doğrudan bağlantıya geçmek istersen, bir IRC istemcisi indirip herhangi bir ağa bağlanman yeterli.
Kim bilir, belki de ilk mesajını attığında 30 yıldır orada olan bir kullanıcı sana cevap verir.
Bugün belki biraz nostaljik bir sistem gibi görünse de, IRC aslında hâlâ birçok topluluk tarafından kullanılıyor. Hadi birlikte biraz geçmişe yolculuk yapalım.

IRC Nedir?
IRC, basitçe söylemek gerekirse, metin tabanlı bir sohbet protokolü. Yani uygulamayı açıyorsun, bir sunucuya bağlanıyorsun ve kanallar denilen sohbet odalarına girip insanlarla konuşuyorsun.
Kanalların isimleri genelde “#” ile başlar:
- #teknoloji
- #müzik
- #oyun
Aynı zamanda özel mesaj atabilir, kullanıcı adını değiştirebilir, hatta küçük komutlarla ortamı yönetebilirsin. Örneğin:
- /join #kanal → kanala girersin
- /nick yeniad → ismini değiştirirsin
- /msg kullanıcı selam → birine özelden mesaj atarsın
Kısaca, IRC tamamen komutlarla işleyen bir sohbet dünyası.
Neden Bu Kadar Sevildi?
Biraz eski moda görünse de IRC’nin kendine has güzellikleri var:
- Çok hafif ve hızlı: Neredeyse hiç internet harcamaz.
- Açık ve özgür: Herkes kendi IRC sunucusunu kurabilir.
- Kendi kültürü var: Kanal botları, operatörler (adminler), renkli sohbetler…
Özellikle 90’larda ve 2000’lerin başında IRC, internet kullanıcılarının buluşma noktasıydı. O dönem mIRC programını açıp sabahlara kadar sohbet edenleri bilirsin belki.

Peki Dezavantajları?
Tabii ki günümüzde IRC’nin bazı sıkıntıları var:
- Kullanımı yeni nesil uygulamalara göre daha zor.
- Dosya paylaşımı eski yöntemlerle (DCC) yapılıyor, güvenilir değil.
- Görsel ya da sesli iletişim yok.
Kısacası, IRC biraz “eski toprak”.
Günümüzde IRC
Artık herkes Discord veya Telegram kullanıyor olsa da, IRC hâlâ özgür yazılım toplulukları arasında yaşıyor. Örneğin, Linux geliştiricileri, BSD toplulukları veya Python gibi açık kaynak projeler, hâlâ resmi destek kanallarını IRC’de tutuyor.
Yani modern mesajlaşma uygulamalarının arkasındaki ilham kaynağı aslında IRC’den geliyor diyebiliriz.
Sonuç
IRC, internetin nostaljik köşelerinden biri. Belki bugünün kullanıcıları için “eski” görünüyor ama hâlâ sadık bir kitlesi var. Eğer internette biraz nostalji yaşamak ya da teknik topluluklarla doğrudan bağlantıya geçmek istersen, bir IRC istemcisi indirip herhangi bir ağa bağlanman yeterli.
Kim bilir, belki de ilk mesajını attığında 30 yıldır orada olan bir kullanıcı sana cevap verir.
