AES ve DES, veri şifreleme için yaygın olarak kullanılan iki önemli simetrik şifreleme algoritmasıdır. Her ikisi de verilerin güvenli bir şekilde korunması için tasarlanmıştır, ancak farklı özelliklere ve güvenlik seviyelerine sahiptir. Aşağıda bu iki algoritmanın detayları ele alınacaktır.
1. DES (Data Encryption Standard)
a) Tanım
DES, 1970'lerin ortalarında geliştirilmiş ve 1977'de ABD hükümeti tarafından standart olarak kabul edilmiştir. 64 bit blok boyutuna sahip bir simetrik şifreleme algoritmasıdır.
b) Özellikler
- Anahtar Uzunluğu: 56 bit (ancak toplamda 64 bit anahtar kullanılır; 8 bit hata kontrolü için ayrılır).
- Blok Boyutu: 64 bit.
- Şifreleme Yöntemi: Feistel yapısı kullanır; 16 turdan oluşur.
- Güvenlik: 1990'ların sonlarına doğru, DES'in güvenliği zayıflamaya başladı. Brute-force saldırılarla 56 bit anahtarın kırılması mümkün hale geldi.
c) Kullanım Alanları
- İlk olarak devlet ve askeri uygulamalarda kullanılmıştır.
- Daha sonra finansal hizmetler ve kurumsal veri güvenliği alanlarında da yer bulmuştur.
d) Dezavantajlar
- Kısa anahtar uzunluğu nedeniyle günümüzde güvenli kabul edilmez.
- 1999'da yapılan bir araştırma ile DES’in zayıflığı resmi olarak kanıtlanmıştır.
2. AES (Advanced Encryption Standard)
a) Tanım
AES, 2001 yılında NIST (National Institute of Standards and Technology) tarafından DES'in yerini almak üzere standart olarak kabul edilmiştir. 128 bit blok boyutuna sahip bir simetrik şifreleme algoritmasıdır.
b) Özellikler
- Anahtar Uzunluğu: 128, 192 veya 256 bit.
- Blok Boyutu: 128 bit.
- Şifreleme Yöntemi: Substitution-Permutation Network (SPN) yapısını kullanır; 10, 12 veya 14 turdan oluşur (anahtar uzunluğuna bağlı olarak).
- Güvenlik: AES, günümüzde oldukça güvenli kabul edilmektedir ve birçok uluslararası standartta kullanılmaktadır.
c) Kullanım Alanları
- Bankacılık, e-ticaret, sağlık hizmetleri ve devlet uygulamaları dahil olmak üzere birçok alanda yaygın olarak kullanılmaktadır.
- Wi-Fi güvenliği (WPA2) ve dosya şifreleme gibi uygulamalarda da yer alır.
d) Avantajlar
- Daha uzun anahtar uzunlukları sayesinde daha yüksek güvenlik seviyesi.
- Hızlı ve verimli bir şekilde çalışır; hem yazılım hem de donanım uygulamalarında performansı yüksektir.
- Gelişmiş güvenlik özellikleri ve daha karmaşık yapısıyla, günümüzün siber tehditlerine karşı dayanıklıdır.
3. Karşılaştırma
| Özellik | DES | AES |
|---|
| Geliştirme Yılı | 1970'ler | 2001 |
| Anahtar Uzunluğu | 56 bit | 128, 192, 256 bit |
| Blok Boyutu | 64 bit | 128 bit |
| Şifreleme Yapısı | Feistel | Substitution-Permutation |
| Tur Sayısı | 16 | 10 (128 bit), 12 (192 bit), 14 (256 bit) |
| Güvenlik Seviyesi | Zayıf | Yüksek |
| Kullanım Alanları | Eski uygulamalar | Modern uygulamalar |
4. Sonuç
AES, DES'in yerini alarak daha yüksek güvenlik ve verimlilik sunan bir şifreleme standardıdır. Günümüzde veri güvenliği için en çok tercih edilen yöntemlerden biridir. DES ise tarihsel öneme sahip olsa da, günümüzde yeterli güvenliği sağlamadığı için kullanımdan kalkmıştır. AES, hem bireysel kullanıcılar hem de kuruluşlar için güçlü bir veri koruma aracı olmaya devam etmektedir.
