- Katılım
- 15 May 2025
- Mesajlar
- 2,519
- Tepkime puanı
- 464
- IFGT Puan
- 78
Kaffa Kuşatması 1346
Bugün Kırım Yarımadası’nda yer alan ve günümüzde Feodosiya adıyla bilinen Kaffa, 14. yüzyılda Cenevizlilerin önemli bir ticaret kolonisiydi.
Zengin limanı, Avrupalı tüccarların uğrak noktasıydı.
Fakat bu refah, bölgenin yerel güçlerinin iştahını kabartıyordu.
Kaffa’nın çevresinde yükselen güçlerden biri de, Altın Orda Devletiydi ve liderleri Cani Bey, bu liman kentini ele geçirmeye karar verdi.
1346 yılında Cani Bey’in ordusu Kaffa’yı kuşattı. Cenevizliler surların arkasında direniyor, savaş uzun sürüyordu. Ancak Altın Orda ordusu büyük bir felaketle karşılaştı: Veba salgını. Hastalık ordu içinde hızla yayılıyor, askerler birer birer ölüyor, kamp cesetlerle doluyordu. İşte tam burada tarihin seyrini değiştiren korkunç bir fikir ortaya atıldı.
Cani Bey’in komutanları, vebadan ölen askerlerin cesetlerini topladı. Bunları mancınıklarla şehrin surlarının içine, Cenevizlilerin yaşadığı bölgelere fırlattılar. Amaç, düşmanı hastalık yoluyla yok etmekti. Orta Çağ’ın hijyen koşullarında bu fikir öylesine etkiliydi ki, Kaffa içinde kısa sürede hastalık yayılmaya başladı.
Bu taktik, tarihte belgelenmiş ilk biyolojik saldırı olarak kabul edilir. O dönem için bilimsel bir temele dayanmasa da sonuçları inanılmazdı.
Cenevizliler kuşatma karşısında daha fazla dayanamayacaklarını anladılar ve gemilerle şehri terk ettiler. Ancak bilmedikleri bir şey vardı: Vebayı da beraberlerinde taşıyorlardı. İtalya’ya döndüklerinde, enfekte olmuş kişiler hastalığı hızla yaydı. Sonrasında Avrupa’nın dört bir yanına yayılan bu ölümcül salgın, tarihe Kara Veba "Black Death" olarak geçti.
Bazı kaynaklar;
- Avrupa nüfusunun üçte biri, yani yaklaşık 25 milyon insan, bu hastalıktan öldü.
- Salgın 1347-1351 yılları arasında Avrupa’yı kasıp kavurdu.
- Hastalık öylesine hızlı yayılıyordu ki, bazı köylerde yaşayan herkes birkaç hafta içinde ölmüştü.
Bugün geriye dönüp baktığımızda, Kaffa kuşatması yalnızca bir askeri mücadele değil, aynı zamanda insanlık tarihinin en erken biyolojik savaş denemelerinden biri olarak görülüyor. Bakteri, virüs gibi mikroskobik canlıların insan üzerinde ne denli etkili olabileceği konusunda hiçbir bilimsel altyapıya sahip olmayan Orta Çağ insanı, sezgisel olarak ölümcül bir silah kullanmıştı.
Bu olay, aynı zamanda biyolojik savaşın etik sorunlarını da düşündürmeye başlatan bir kırılma noktasıydı. Ölü bedenlerin hastalık yaymak amacıyla kullanılması, insanlık tarihinin en karanlık taktiklerinden biri olarak kayıtlara geçti.
Cani Bey’in bu korkunç planı başarıya ulaşmıştı. Kaffa’yı alamadı belki ama Avrupa’nın çöküşünün fitilini ateşledi. Kuşatma sadece bir şehri değil, bir kıtayı değiştirdi. Düşünün ki, bir savaş taktiği nedeniyle, kıtalar boyunca milyonlarca insan hayatını kaybediyor. İşte bu yüzden Kaffa Savaşı, sıradan bir muharebeden çok daha fazlası.
Tarihçiler, Kaffa kuşatmasının vebanın Avrupa’ya yayılmasında kilit rol oynadığını büyük ölçüde kabul ediyor. Hatta bazı genetik araştırmalar, Kara Veba’nın kökenlerini Orta Asya’dan gelen bir su yolu üzerinden Kırım’a ve oradan Avrupa’ya ulaştığını destekliyor.2000’li yıllarda yapılan araştırmalarda, Orta Asya’dan gelen bir Yersinia pestis (veba bakterisi) soyunun bu dönemde mutasyona uğradığı ve Avrupa’daki kitlesel ölümlere yol açtığı öne sürüldü. Yani Kaffa’dan yayılan bu salgın sadece o dönem değil, bugünün tıbbi geçmişi için de büyük önem taşıyor.
Kara Veba’nın etkileri sadece ölümle sınırlı kalmamıştır, salgın sonrası Avrupa’da;
- Feodal sistem zayıfladı.
- İşçi kıtlığı nedeniyle köylülerin değeri arttı.
- Kiliseye olan güven azaldı.
- Bilim ve sorgulayıcılık yükselişe geçti.
Yani bu biyolojik saldırı, belki de Rönesans’ın önünü açan bir domino taşıydı. Bu yönüyle bakıldığında, Cani Bey’in korkunç hamlesi, dolaylı yoldan Avrupa’nın yeniden doğuşunu da tetiklemiş olabilir.
(Alıntı)