Sağlık Vertigo Hastalığı

Çoğunlukla iç kulak yapısı ile ilgili olan ve zaman zaman sinir sistemi nedeniyle ortaya çıkabilen vertigo, ataklar halinde ve uzun süreli etkileri ile ortaya çıkar. Günlük yaşamı etkileyen bu önemli sağlık sorununu çözmek için altta yatan nedenin tespit edilmesi gerekir.

Vertigo hastalığı nedir?​

Vertigo hastalığı, baş dönmesi ve mide bulantısı ile seyreden bir hastalıktır. Ataklar halinde gelişen vertigo hastalığında kişiler etrafındaki nesnelerin döndüğünü ifade eder.

Vertigo sinir sistemi ya da iç kulak sistemi kaynaklı olabilir. Çoğu kişi vertigoyu bir hastalık olarak algılasa da aslında vertigo başka sağlık sorunlarının habercisi olarak meydana gelir.

Psikolojik vertigo​

Bazı hastalar kendilerini sıkıntıda hissettiğinde, kaygılı olduğunda ve depresyona girdiğinde vertigo atakları meydana gelebilmektedir. Bu vertigo türü sinir sistemi ve kulak hastalıkları kaynaklı vertigodan daha hafif şiddette seyreder.

Psikolojik nedenlerle ortaya çıkan vertigo genellikle birkaç saat içerisinde ortadan kalkar. Eğer kişi altta yatan psikiyatrik sorun nedeniyle tedavi olursa yaşamın ilerleyen yıllarında karşı karşıya kalma olasılığı ciddi ölçüde azalır.

Vertigo neden olur?​

Vertigoyu tetikleyen bazı unsurlar vardır. Bunlardan en önemlisi sinir sisteminde meydana gelen sağlık sorunlarıdır. Beyinde veya çevre dokularda büyüyen bir tümör ya da aniden ayağa kalkıp beyne giden kanın azalması gibi faktörler vertigoya neden olabilir.

Bununla birlikte iç kulak sisteminde ortaya çıkan enfeksiyonlar ve meniere hastalığı da vertigoya neden olabilir. Bazı hastalarda virüslerin neden olduğu grip, kızamık, kızamıkçık, herpes (uçuk), hepatit ve çocuk felci gibi hastalıklar da vertigoya yol açabilir.

Vertigo belirtileri​

Vertigonun en spesifik belirtisi baş dönmesi ve etraftaki nesnelerin hareket ettiğinin görülmesidir. Bu belirtiler 15 saniye gibi kısa sürebildiği gibi 24-36 saat boyunca ataklar halinde de gelişebilir.

Bununla birlikte vertigo hastalığında meydana gelen diğer belirtiler şu şekilde sıralanabilir;

• Mide bulantısı
• Şiddetli baş ağrısı
• Kusma
• Kol ve bacaklarda hissizlik
• Dengesizlik
• Yürüme bozuklukları
• Konuşma zorluğu
• Görme problemleri
• Bayılma

Vertigo belirtileri daha çok sorunun kaynağına göre ortaya çıkar. Örneğin iç kulak ilgili sorunlarda denge problemleri ve mide bulantısı daha çok görülür.

Vertigo tanısı nasıl konulur?​

Vertigo tanısı konulurken hastaların kendini iyi bir şekilde ifade etmesi önemlidir. Çünkü dile getirilen şikayetler genellikle vertigo tanısı için yeterli olur. Bunun için hastaların duydukları hissi en iyi şekilde tarif etmesi iyi bir tanılama için gerekir.

Bazı vakalarda tanı koymada güçlük yaşanabilir. Bu noktada doktorlar şu tanılama yöntemlerinden faydalanabilir;

• Doppler ultrason
• Bilgisayarlı tomografi anjiyografi
• Manyetik rezonans (MR)
• Kateter anjiyografi

Vertigo için hangi doktora gidilmelidir?​

Vertigo tanısı için gidilmesi gereken iki farklı uzmanlık vardır. Bunlar şu şekildedir;

• Nöroloji
• Kulak Burun Boğaz (KBB)

Vertigo atakları neticesinde hastalar genellikle acil servislere başvururlar. Buradaki tedaviler çoğunlukla geçicidir. Hastaların acil servisten sonra muhakkak bir uzman doktora görünmesi gerekir. Bu noktada acil servis doktorlarına hangi doktora gidilmesi gerektiği sorulmalıdır.

Vertigo tedavisi​

Vertigo şikâyeti olan hastalarda tedavi için öncelikle tanının konulması gerekir. Tanı sonrasında altta yatan sağlık sorununa göre doktor tarafından bir tedavi belirlenir.

Eğer bakterilerin neden olduğu bir enfeksiyon kaynaklı vertigo söz konusu ise genellikle antibiyotik tedavisi gereklidir. Eğer enfeksiyon virüs kaynaklı ise veya antibiyotik ile geçmiyorsa cerrahi tedavi gerekebilir.

Eğer menier kaynaklı bir vertigo söz konusu ise tuzu kısıtlanmış bir diyet önerilebilir. Bununla birlikte diğer cerrahi tedaviler de düşünülebilir.

Vertigo ataklarına ne iyi gelir?​

Vertigo atakları meydana geldiğinde bazı uygulamalar ortaya çıkan belirtilerin hafiflemesini ve vertigo atağının sona etmesini sağlayabilir. Bunlar şu şekilde sıralanabilir;

• Vertigo atağı meydana geldiğinde gözler kapalı bir şekilde uzanmak
• Vertigo atağı süresince tuz alımını azaltmak
• Bol su tüketmek
• Mide bulantısına neden olacak besinleri tüketmemek
• Özellikle uzun mesafeli araba yolculuklarına çıkmamak
• Merdiven yerine asansör kullanmak

Bunlar vertigoyu tedavi etmese de kısa vadede belirtilerin hafiflemesine ve yaşam kalitesinin artmasına yardımcı olur. Bununla birlikte hastalar doktorlarına danışarak kendilerine uygun yöntemler de geliştirebilir.

Vertigoya hangi hareketler iyi gelir?​

Vertigoya en iyi gelen hareket başı sola ve sağa 90 derece olacak şekilde yatırmaktır. Bu hareketler denge fizyolojisini tetiklediği için doğru yapıldığında vertigo belirtileri hafifleyebilir.

Hasta vertigo atağı tuttuğu zaman başını önce 90 derece sağa çevirip 30 saniye kadar beklemesi gerekir. Daha sonra baş 90 derece sola yatırılıp 30 saniye kadar beklenmelidir. Bu hareketler birkaç tur yapıldığında vertigo şiddeti azalabilir.

Vertigoya yürüyüş iyi gelir mi?​

Vertigosu olan hastaların yürümekten mümkün olduğunca uzak durması önerilir. Şiddetli baş dönmesi ve mide bulantısı yürüme bile birlikte artacağından hastanın belirtileri artabilir ve hatta kaza ve yaralanmalar meydana gelebilir.

Vertigo ile karşı karşıya kalan kişiler mümkün mertebe hareketlerini sınırlandırılmalı ve kontrol altında tutmalıdır. Bu hastalarda baygınlık da gelişebileceğinden olabildiğince dikkatli olunmalıdır.

Vertigoyu tetikleyen yiyecekler nelerdir?​

Herhangi bir besin doğrudan vertigoyu etkilemez. Ancak sinir sistemini etkisi altına alan ya da iç kulak sisteminde meydana gelen enfeksiyonlara neden olabilen besinler vertigo ataklarının şiddetini arttırabilir.

Vertigo ile karşı karşıya kalan hastaların bu besinler hakkında bilgi sahibi olması gerekir. Bu besinler şu şekilde sıralanabilir;

• Kafein
• Alkollü içecekler
• Çok tuzlu besinler
• Aşırı yağlı besinler

Vertigo ilaçsız nasıl geçer?​

Vertigo tedavisinde ilaçsız çözüm sadece ameliyattır. O da iç kulak sisteminde meydana gelen enfeksiyonlar için geçerlidir.

Eğer sorun sinir sistemi kaynaklı ise ilaçsız çözüm pek mümkün değildir. Bu hastalarda düzenli ilaç kullanımı ve yaşam tarzı değişikliği gerekebilir.

Vertigoya kesin çözüm var mı?​

Vertigoya kesin çözüm yoktur. Hastalarda doğru tanı ve tedavi yöntemleri uygulandığında başarı şansı yüksektir ancak hiçbir şekilde vertigo tamamen ortadan kalkmaz.

Vertigo tedavisi sona erdiğinde hastaların bazı yaşam tarzı değişikliklerine gitmesi ve sık sık doktor kontrolünün yapılması gerekli olabilir. Konu hakkında doktorlar daha detaylı bilgilendirme yapar.

Anksiyete vertigo yapar mı?​

Anksiyete tanısı konulan hastalar zaman zaman vertigo ile karşı karşıya kalabilir. Bu hastalarda görülen vertigo kaygının getirdiği bir etki olabileceği gibi ilaç kullanımı nedeniyle de olabilir.

Anksiyetesi varken vertigo ile karşılaşan kişiler bu durumu tedavi gördükleri doktora bildirmelidir. Doktorlar bu durumu göz önünde bulundurduktan sonra yeni ilaçlar yazabilir ya da doz değişikliğine gidebilir.