Sözlük WHOIS

WHOIS, kayıtlı bir alan adına ait kayıt firması, kayıt ve bitiş tarihi gibi teknik bilgilerin yanı sıra kaydeden kişi veya kuruma ait iletişim bilgilerini içeren bir hizmettir. Doğru yazımı büyük harflerle WHOIS şeklinde olsa da iki ayrı kelime şeklinde Who is olarak telaffuz edilir ve herhangi bir kısaltmadan oluşmamaktadır.

WHOIS Nedir?​

İnternet ortamında kaydedilen her alan adını kaydeden bir şahıs veya kurum, kaydedici bir firma ve alan adının yönlendirildiği bir DNS vardır. WHOIS bu bilgilerin saklanmasının ve kamuoyu tarafından erişilebilir olmasına olanak sağlayan bir hizmettir.

Bir alan adı, bir kayıt firması aracılığı ile kaydedildiğinde ICANN (İnternet Tahsisli Sayılar ve İsimler Kurumu; alan adlarına ilişkin yönetimlerden sorumlu organizasyon), kayıt bilgilerinin kamuoyuna açık hale getirilmesini şart koşar. WHOIS kaydı, kayıt şirketlerinin adını, alan adının oluşturulma tarihini, son güncellenme tarihini ve sona erme tarihini içermelidir. Alan adı sahibinin isim ve soyadı, telefon numarası, adres bilgisi, e-posta adresi ve telefon numarası, alan adının yönlendirildiği ad sunucuları gibi bilgiler de WHOIS sorgusunun içinde yer almasına rağmen, alan adı sahipleri kayıt firmaları aracılığı ile bu bilgileri gizleyebilir. ICANN, bu bilgilerin erişimi ile ilgili herhangi bir zorunluluk istememektedir.

İlk olarak 1982 yılında ortaya çıkan WHOIS, ilk zamanlarda kişilerin isim ve soyisimleri ile ilgili anahtar kelimelere dayalı bir arama içeriyordu ancak ilerleyen süreçte bu tür kullanımların etik olmadığı gerekçesi ile durduruldu. İlerleyen süreçte alan adı sahipliğinin gizliliği ihlal edildiği için çokca eleştirilse de ICANN tarafından geliştirilerek bugünki detaylı halini aldı.

WHOIS Sorgulama Nasıl Yapılır?​

Bir alan adının sahiplik bilgilerine erişmek için genellikle domain kayıt firmalarının WHOIS sistemleri kullanılır. Ancak WHOIS merkezi bir veritabanı kullanmadığından nihai sonuçlara erişebilmek için birkaç farklı firma üzerinden sorgulama yapmaya ihtiyaç duyabilirsiniz. COM ve NET uzantılı TLD’lerin yani uzantıların WHOIS bilgileri her zaman veritabanına kaydedilir, ME ve GOV gibi TLD’ler daha kısıtlı bir erişime izin verir. Ayrıca ASIA veya COOP gibi bazı TLD’ler ise hiçbir şekilde WHOIS bilgisi içermez ve sorgulanamaz.